یکی از حیاتی‌ترین قطعات در سیستم‌های پمپ، کمپرسور و به‌طورکلی تجهیزات صنعتی، آب‌بند مکانیکی است. مکانیکال سیل وظیفه جلوگیری از نشت سیالات را برعهده می‌گیرد، به همین منظور عملکرد صحیح آن می‌تواند به طور مستقیم بر روی بهره‌وری، ایمنی و همچنین دوام دیگر تجهیزات تأثیر بگذارد. باتوجه‌به آنکه تعویض یا تعمیر مکانیکال سیل هزینه‌بر و زمان‌بر است و می‌تواند در پروسه تولید تأثیر منفی بگذارد، شناخت روش‌های مؤثر باعث افزایش طول عمر می‌شود و اهمیت بسیار بالایی دارد.
به همین منظور تصمیم گرفتیم تا در رابطه‌با مراقبت و افزایش طول عمر آب‌بند مکانیکی اطلاعات و نکات کلیدی در اختیار شما قرار دهیم. این نکات در زمینه انتخاب روانکار مناسب، کنترل دما و فشار، نصب فیلتر و دیگر موارد هستند که موجب افزایش ماندگاری می‌شوند.
اهمیت و مزایای مراقبت از آب‌بند مکانیکی
ازآنجایی‌که این قطعه نقش حیاتی در جلوگیری از نشتی سیالات، حفظ فشار سیستم و عملکرد ایمن و بهینه تجهیزات دوار نظیر پمپ و کمپرسور دارد، مراقبت ازآن‌جهت افزایش طول عمر بسیار حائز اهمیت است. هرگونه خرابی یا کاهش عملکرد باعث توقف ناگهانی دستگاه، آسیب به دیگر قطعات، افزایش هزینه‌های نگهداری و همچنین خطرات زیست‌محیطی و ایمنی می‌شود.
از جمله مزایای مراقبت اصولی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیرات و تعویض قطعات
- کاهش نرخ خرابی و توقف ناگهانی تجهیزات
- افزایش طول عمر تجهیزات
- پایداری در عملکرد سیستم
- بهبود ایمنی سیستم و کاهش ریسک‌های عملیاتی
- حفظ کیفیت و راندمان فرایندهای تولیدی
چگونه از آب‌بند مکانیکی مراقبت کنیم؟
برای‌آنکه طول عمر آب‌بند مکانیکی را افزایش دهید، باید انواع فیلترهای مناسب، روان کارهای سازگار، شرایط دمایی استاندارد و دیگر روش‌های نگهداری و انباشت این قطعه را به‌خوبی بشناسید و بر اساس همین اصول، شرایط را آماده کنید.
نصب فیلترهای مناسب
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که منجر به خرابی آب‌بند مکانیکی می‌شود، ورود ذرات جامد، آلودگی و ناخالصی‌ها به داخل سیال در حال گردش است. این ذرات به‌طورکلی سطح تماس سیل را خراش داده و باعث سایش زودهنگام آن می‌شوند، به همین منظور با استفاده از فیلترهای مناسب با مش‌بندی دقیق در قسمت ورودی و خروجی پمپ، می‌توانید از ورود ذرات ساینده به ناحیه آب‌بندی جلوگیری کرده و مانع تماس مستقیم آن‌ها با سطح سیل شوید. برای سیستم‌هایی که درون آن‌ها سیالات با ذرات معلق وارد می‌شوند، بهتر است فیلترهای دومرحله‌ای استفاده شود.
استفاده از روانکار مناسب
از دیگر روش‌های مراقبت و افزایش طول عمر آب‌بند مکانیکی می‌توان به به‌کاربردن روان کارهای مناسب و سازگار با نوع مکانیکال سیل اشاره داشت. روانکار در محل سطح تماس سطوح آب‌بند مکانیکی ریخته شده و نقش اساسی در کاهش اصطکاک، سایش و همچنین تولید حرارت دارد. اما در انتخاب روانکار باید به فاکتورهای مختلف زیر توجه داشت:
- نوع سیال
- تناسب با دمای کاری
- سازگاری با جنس سطوح تماس، مانند کربن، سیلیکون کاربید یا تنگستن کاربید.
- بررسی ناسازگاری با الاستومرها، برخی روانکارها با موادی مثل NBR یا FKM واکنش داده و باعث تورم یا سختی می‌شوند.
- بررسی سازگاری شیمیایی
رعایت شرایط دمایی استاندارد
لازم به ذکر است شرایط دمایی استانداردی برای هرگونه آب‌بند مکانیکی تعریف می‌شود و دمای کاری خارج از این بازه مجاز باعث کاهش عمر دستگاه خواهد شد. همچنین دمای بالا هم سبب افزایش انبساط حرارتی، اکسیداسیون و تبخیر روانکار شده که خود آسیب‌های دیگری به دستگاه وارد می‌کند. برای جلوگیری از این مشکلات بهتر است از سیستم‌های خنک‌کننده، حلقه‌های سیل حرارتی و سیستم Thermosyphon استفاده کنید. علاوه بر این بررسی دقیق منحنی دما-فشار آب‌بند هم باعث مراقبت بیشتر خواهد شد.
نگهداری در شرایط مناسب
آب‌بندهای مکانیکی، مخصوصاً قطعات الاستومری آن‌ها، نسبت به شرایط محیطی مختلف نظیر رطوبت، نور خورشید، گرما و گردوغبار حساسیت بالایی دارند. اگر می‌خواهید دستگاه را برای مدتی بدون استفاده در محلی نگه دارید، حتماً باید در بسته‌بندی اصلی، محیط کاملاً خشک و تاریک و با دمای متعادل قرار دهید. اگر این تجهیزات طولانی‌مدت در شرایط نامناسب نگهداری شوند، پس از گذشت زمان دچار ترک‌خوردگی، خشک‌شدن یا حتی تخریب شیمیایی خواهند شد. حتی ممکن است هنگام نصب هم کارایی آن‌ها به‌شدت کاهش پیدا کند.
علاوه بر این در حین کار هم دستگاه باید در شرایط محیطی مناسب باشد، از رطوبت یا گرمای زیاد یا قراردادن آن در محیط‌هایی با آلودگی، گردوغبار و ذرات معلق پرهیز کنید.
رعایت فشار کاری مناسب
در مواردی که فشار و تنش بیش از حد مجاز به سطح قطعات وارد شود، ممکن است نشتی ناگهانی و ترک‌خوردگی را به همراه آورد، همچنین هرگونه تغییر ناگهانی در فشار باعث جابه‌جایی نادرست اجزای آب‌بند و یا به‌طورکلی ازبین‌رفتن روان‌کاری می‌شوند، پس حین استفاده از دستگاه از سیستم کنترل فشار هم استفاده کنید و مطمئن باشید که شیرهای اطمینان بر مبنای حداکثر فشار کاری برنامه‌ریزی شده‌اند.
انتخاب مواد اولیه مناسب
یک فاکتور بسیار مهمی که در مراقبت و افزایش طول عمر آب‌بند مکانیکی باید به آن توجه داشت انتخاب درست جنس باتوجه‌به ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی سیال، دما و فشار سرعت محور است. به‌عنوان‌مثال اگر قرار است در یک محیط اسیدی کار کنید استفاده از سیلیکون کاربید یا تنگستن کاربید نسبت به کربن بهتر است. به‌طورکلی درنظرگرفتن نوع سیال (خورنده، ویسکوز، حلال دار) در انتخاب جنس این آب‌بند نقش مهمی دارد.
رعایت استانداردهای طراحی
تجهیزات باید طبق استانداردهای بین‌المللی طراحی شوند که این امر منجر به افزایش عملکرد بلندمدت خواهد شد. این استانداردها درواقع الزامات طراحی، تلورانس، سطح صافی، جنس قطعه و آزمایش‌های کیفی را مشخص می‌کند. به همین منظور است که همکاری با تولیدکنندگان معتبر که در ساخت این دستگاه از مستندسازی دقیق و کنترل کیفیت بالا استفاده می‌کنند، منجر به کاهش خرابی زودهنگام خواهد شد.
جمع‌بندی
در مراقبت و افزایش طول عمر آب‌بند مکانیکی، استفاده از فیلترهای مناسب، کنترل شرایط محیطی، انتخاب متریال صحیح و پیکربندی دقیق فشار و دما همگی جزو عواملی هستند که نقشی بسیار پررنگی در ارتقا عملکرد مکانیکال سیل و همچنین کاهش هزینه‌های نگهداری دارند. بهینه‌سازی عملکرد این دستگاه نه‌تنها باعث کاهش زمان توقف تجهیزات صنعتی می‌شود، بلکه بر روی ایمنی و بهره‌وری سیستم هم تأثیر مستقیم خواهد گذاشت. جهت مشاوره با به تین کاوش نوین با ما در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
- دلایل خرابی آب‌بند مکانیکی چیست؟
ازجمله عواملی که باعث خرابی این قطعه می‌شوند می‌توان به فرسایش، خوردگی، خشک کارکردن یا فشار و سرعت بیش از حد مجاز اشاره داشت.
- برای سیالات خاص چه نوع آب‌بند مکانیکی باید انتخاب شود؟
برای انتخاب آب‌بند مناسب باید به جنس مواد توجه کرد. به‌عنوان‌مثال اگر مواد شیمیایی خورنده باشند باید سیل‌هایی با پوشش PTFE یا آلیاژهای مقاوم انتخاب شود، اما برای سیالات با ذرات جامد مکانیکال سیل دوپایه‌ای مناسب است.
- در هنگام نصب این دستگاه به چه نکاتی باید توجه داشت؟
برای نصب اصولی و افزایش طول عمر باید سطح شفت و سیل کاملاً تمیز باشند، از روانکار مناسب استفاده کرده و هنگام نصب از اعمال فشار اضافی جلوگیری شود.