یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اجزا در صنایع مختلف که بر کارایی و راندمان سیستم‌ها تأثیر بسزایی دارد، فیبر و فنر است. این قطعه کوچک از نشت سیالات جلوگیری کرده و باعث می‌شود راندمان تجهیزات صنعتی افزایش یابد. البته فیبر و فنر را با نام مکانیکال سیل یا سیل مکانیکی هم می‌شناسند. طراحی دقیق و عملکرد هوشمندانه این قطعه سبب کنترل مسیر حرکت سیالات در فرآیندهای صنعتی شده و در کنار آن، مقدار سیال را هم می‌توان متناسب با نیاز تولید تنظیم کرد. این وسیله مهندسی‌شده معمولاً برای آب‌بندی تجهیزات دوار مانند انواع پمپ‌ها و کمپرسورها به‌کار می‌رود و با عملکرد مطلوب خود، علاوه بر جلوگیری از نشت سیال، یک جایگزین بادوام برای روش‌های سنتی هم است.
انواع فیبر و فنر
فیبر و فنرها براساس طراحی و قطعاتی که دارند به مدل‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی که بر حسب پیکربندی و آرایش است، باعث می‌شود تنوع این قطعه بالا رود و متناسب با نوع کاربرد، بتوان آن را انتخاب کرد. برای اینکه انتخاب درستی داشته باشید، باید مدل‌های مختلف را به خوبی بشناسید و سپس برای خرید اقدام کنید.
چندفنره
همان‌طور که از نام این مدل مشخص است، در آن از فنرهای متعددی استفاده شده که قرار گرفتن آن‌ها داخل قطعه باعث می‌شود توزیع یکنواخت‌تری از نیرو بین سطوح آب‌بندی ایجاد شود. بخش دوار شفت شامل یک رینگ است که متناسب با شفت قرار می‌گیرد. این نوع در مقابل انحراف محور یا ارتعاش حساسیت کمتری دارد و معمولاً در پمپ‌هایی که به انعطاف‌پذیری بیشتر نیاز دارند به‌کار می‌رود.
تک فنره
در مدل تک فنره طراحی ساده‌ای وجود دارد که باعث می‌شود این نوع برای پمپ‌های کوچک و فشارهای معمولی مناسب باشد. در این مدل یک فنر یا مجموعه‌ای از فنرها نیروی لازم برای تماس بین دو سطح آب‌بندی را تأمین می‌کنند. معمولاً از مدل تک‌فنره برای کاربردهای عمومی‌تر و اقتصادی استفاده می‌شود و تعویض آن نیز راحت‌تر است.
موجی
در مدل موجی چند فنر مختلف قرار دارند که برای آب‌بندی در مسیرهایی که سیال دارای آلودگی یا ذرات معلق است طراحی شده‌اند. این مدل برای صنایعی همچون فاضلاب و جاهایی که سیال آلوده یا کثیف است، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
مخروطی
از دیگر انواع می‌توان به مدل مخروطی اشاره کرد. در این طراحی فنر با گردش به حالت فشرده درمی‌آید و مکانیزم ساده‌ای دارد. این گزینه مقرون‌به‌صرفه است و برای کاربردهای عمومی و شرایطی که سیال ویژگی خاصی ندارد یا قوانین خاصی لازم نیست، بیشتر به کار می‌رود.
کارتریجی
این مدل به‌صورت پیش مونتاژ عرضه می‌شود و نصب یا تعویض آن نسبت به مدل‌های دیگر ساده‌تر است. پروسه نصب ریسک کمتری دارد و نیازی به دانش تخصصی زیاد نیست، به همین منظور در صنایعی که نیاز به زمان تعمیر کوتاه دارند یا اپراتورهای تخصصی در دسترس نیستند، از آن استفاده می‌شود.
کاربرد فیبر و فنر
کاربرد این قطعه را در صنایع مختلف می‌بینیم و عملاً هر جایی که یک شفت دوار از یک قسمت ثابت عبور کند می‌توان از آن استفاده کرد. اما اصلی‌ترین کاربردهای آن عبارت‌اند از:
- پمپ‌های سانتریفیوژ صنعتی و خانگی: در این پمپ‌ها فیبر و فنر برای جلوگیری از نشت سیال از محفظه پمپ و همچنین محافظت از موتور و سایر قطعات الکتریکی به‌کار می‌رود.
- کمپرسورها و میکسرها: یکی از موارد مهم استفاده، حفظ فشار فرآیند و جلوگیری از آلودگی محیط یا محصول است.
- صنایع نفت، گاز، شیمیایی و داروسازی : در صنایعی که با مواد خطرناک یا حساس سروکار دارند، این قطعه برای کنترل انتشار مواد، حفظ شرایط پاکیزه و رعایت مقررات زیست‌محیطی کاربردی است .
- پمپاژ آب و فاضلاب: برای جلوگیری از نفوذ آب به محفظه موتور یا انتشار فاضلاب به محیط از این قطعه استفاده می‌شود.
می‌توان گفت این قطعه به‌عنوان آخرین سد مکانیکی بین محیط بیرون و سیال عمل می‌کند و برای عملکرد اقتصادی، جلوگیری از آلودگی و ارتقای ایمنی بسیار کارآمد است.
اهمیت فیبر و فنر در پمپ آب
این قطعه در پمپ آب نقش کلیدی دارد، البته انتخاب مدل مناسب باید بر حسب نوع سیال، سرعت شفت و دما انجام شود. از جمله مهم‌ترین فواید آن به شرح زیر هستند:
- با جلوگیری از نفوذ آب به محفظه موتور از ایجاد اتصال کوتاه، خوردگی داخلی و خطر سوختن موتور ممانعت می‌کند.
- با کنترل نشت و جلوگیری از افت فشار باعث افزایش بازده پمپ و در پی آن کاهش هزینه‌های انرژی می‌گردد.
- در صنایع حساس، فیبر و فنر مانع از انتشار مواد سمی، آلاینده‌ها یا فاضلاب می‌شود که از نظر زیست‌محیطی اهمیت بالایی دارد.
- تعویض و تعمیر این قطعه معمولاً سریع انجام می‌شود، چرا که پروسه تعویض بسیار راحت و سریع است، با توجه به همین امر زمان توقف کاهش یافته و هزینه‌های نگهداری پایین می‌آید.
نکات ایمنی تعویض فیبر و فنر
برای تعویض این قطعه بهتر است افراد دارای دانش و تجربه فنی این کار را انجام دهند، اما همه کارکنان باید چند دستورالعمل ایمنی را رعایت کنند. نخستین مورد، قطع برق و اعمال قفل ایمنی است. قبل از هر کاری تابلو برق را کاملاً قطع و قفل‌گذاری کنید تا از روشن‌شدن ناگهانی جلوگیری شود.
گام بعدی، ایزوله کردن سیال و تخلیه فشار است. بدین معنا که خط ورودی و خروجی را ببندید و سیال باقی‌مانده در سیستم را به طور کامل تخلیه کنید تا هیچ فشاری در مدار نباشد. در طول فرایند تعمیر حتماً از ابزار مناسب و وسایل حفاظت فردی مثل دستکش، عینک ایمنی و محافظ صورت استفاده کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
پیش از نصب فیبر و فنر جدید، شفت و محفظه را از نظر خوردگی، شیار، زنگ‌زدگی و به طور کلی هر گونه آسیب مکانیکی بررسی کرده و در صورت نیاز سطح را کاملاً تمیز کنید. پس از نصب، دستگاه را با فشار کم و به‌صورت مرحله‌ای راه‌اندازی کنید. اگر نشتی یا صدای غیرعادی مشاهده نشد، می‌توانید بار و فشار کاری را به تدریج افزایش دهید.
خرید فیبر و فنر از به تین کاوش نوین
برای خرید فیبر و فنر باید فاکتورهای مختلفی نظیر نوع سیال، مقدار فشاری که باید تحمل کند و دیگر موارد را بررسی کرده و متناسب با آن انتخاب مناسبی داشته باشید. اگر در این زمینه نیاز به مشاوره یا راهنمایی دارید می‌توانید با کارشناسان مجموعه به تین کاوش نوین ارتباط بگیرید.